จับตาราคาข้าวโลกปรับขึ้นต่อเนื่อง อาจดันเงินเฟ้อกลุ่มตลาดเกิดใหม่พุ่งขึ้น

     ในระยะที่ผ่านมา ราคาข้าวของโลกพุ่งสูงขึ้นอย่างมีนัยยะจากหลายปัจจัย โดยหลายพื้นที่ในหลายประเทศกำลังเผชิญกับสภาวะอากาศที่แปรปรวนจากปรากฏการณ์เอลนีโญ ส่งผลกระทบต่อผลผลิตของพืชเศรษฐกิจรวมถึงข้าว ซึ่งเป็นอาหารหลักของประชากรกว่าสามพันล้านคน หรือเกือบครึ่งของประชากรโลก โดยราว 90% เพาะปลูกในทวีปเอเชีย ทั้งนี้ ความต้องการนำเข้าข้าวที่ปรับสูงขึ้นในหลายประเทศ ประกอบกับมาตรการการควบคุมการส่งออกข้าวของประเทศส่งออกขนาดใหญ่ อาจผลักดันราคาข้าวให้พุ่งสูงขึ้นไปอีก จากที่ปรับเพิ่มขึ้นมาแล้วราว 15%-20% นับตั้งแต่ปลายไตรมาส 3 ปีที่แล้ว และส่งผลต่ออัตราเงินเฟ้อโดยเฉพาะในกลุ่มประเทศตลาดเกิดใหม่ โดยล่าสุดราคาข้าวในเดือนก.ค.ปรับขึ้นแตะระดับสูงสุดในรอบ 5 ปี สะท้อนถึงแรงกดดันจากอุปทานผลผลิตข้าวของโลกในภาพรวม

ความเสี่ยงภาวะน้ำท่วมในประเทศจีนอาจกระทบราคาข้าวโลกพุ่งขึ้น

     ขณะนี้ ประเทศจีนซึ่งเป็นผู้ผลิตข้าวรายใหญ่ของโลกกำลังเผชิญกับปัญหาฝนตกหนักและน้ำท่วมจากอิทธิพลของพายุไต้ฝุ่นทกซูรี โดยเฉพาะในกรุงปักกิ่งซึ่งมีฝนตกรุนแรงที่สุดในรอบ 140 ปี รวมถึงภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนืออย่างมองโกเลียใน (Inner Mongolia), มณฑลจี๋หลิน และเฮยหลงเจียงซึ่งคิดเป็นพื้นที่ราว 1 ใน 4 ของพื้นที่เพาะปลูกผลผลิตทั่วประเทศ โดยเฮยหลงเจียงยังเป็นภูมิภาคปลูกข้าวที่ใหญ่ที่สุดในประเทศจีนคิดเป็นสัดส่วนราว 13.7% นอกจากนี้ประเทศจีนยังเผชิญกับสถานการณ์น้ำท่วมจากไต้ฝุ่นขนุนที่สร้างความเสียหายให้กับผลผลิตทางการเกษตร ส่งผลต่อการปรับขึ้นของราคาธัญพืชรวมถึงข้าวภายในประเทศจีน และผลักดันความต้องการนำเข้าข้าวที่คาดว่าจะเพิ่มขึ้นในครึ่งปีหลัง เพื่อชดเชยผลผลิตที่ลดลงและปริมาณสำรองข้าวของทางภาครัฐ ซึ่งอาจผลักดันให้ราคาข้าวโลกปรับสูงขึ้น

อินเดียประกาศห้ามส่งออกข้าวบางส่วน ด้านกลุ่มอาเซียนเผชิญกับความผันผวนของผลผลิต

     ความกังวลด้านอุปทานเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง หลังจากที่อินเดียซึ่งเป็นหนึ่งในประเทศส่งออกข้าวที่ใหญ่ที่สุดประกาศห้ามส่งออกข้าวขาวยกเว้นพันธุ์บาสมาติ (Basmati) เมื่อปลายเดือนก.ค. ที่ผ่านมา จากสภาพอากาศและปริมาณน้ำฝนที่ไม่ปกติ ส่งผลต่อความกังวลด้านความมั่นคงทางอาหารและอัตราเงินเฟ้อ ทั้งนี้ ประเทศอินเดียเป็นผู้นำในการส่งออกข้าวมาเป็นระยะเวลานาน โดยยอดส่งออกในปี 2022 อยู่ที่ 22.3 ล้านตัน ส่งออกไปมากกว่า 140 ประเทศ หรือคิดเป็นสัดส่วนกว่า 40% ของส่วนแบ่งตลาดข้าวทั่วโลก ซึ่งถึงแม้ว่าการที่ประเทศอินเดียประกาศงดการส่งออกข้าวจะคิดเป็นสัดส่วนเพียงเล็กน้อย แต่อาจขยายไปสู่สินค้าเกษตรกรรมอื่นๆอย่างเช่นน้ำตาล และอาจก่อให้เกิดความผันผวนของราคาอาหารในระยะข้างหน้าได้ ทั้งนี้ ในเดือนก.ค.ราคาอาหารซึ่งคิดเป็นครึ่งหนึ่งของตะกร้าเงินเฟ้อพุ่งขึ้นสูงถึง 11.51% ส่งผลให้เงินเฟ้อล่าสุดของอินเดียพุ่งขึ้นทำระดับสูงสุดในรอบ 15 เดือนที่ 7.44% โดยสูงกว่าที่ตลาดคาดการณ์ และอยู่เหนือกรอบเป้าหมายของธนาคารกลางอินเดีย (RBI) ที่ 2%-6%

     นอกจากนี้ ประเทศในแถบตะวันออกเฉียงใต้อย่างไทย ซึ่งเป็นประเทศส่งออกข้าวรายใหญ่กำลังเผชิญกับภาวะแล้งและปริมาณน้ำฝนที่ต่ำกว่าระดับปกติราว 40% ส่งผลกระทบต่อผลผลิตข้าว อีกทั้งภาครัฐยังสนับสนุนให้เกษตรกรลดการเพาะปลูกลงเพื่อให้มีน้ำเพียงพอสำหรับหน้าแล้ง ส่งผลให้ราคาข้าวไทยเพิ่มขึ้น +20% ตั้งแต่ต้นปี ด้านประเทศเวียดนามเผชิญกับปริมาณน้ำฝนที่มากกว่าปกติ ส่งผลต่อการผลิตและการเก็บเกี่ยว และกระทบต่อคุณภาพของข้าวเวียดนาม ผลักดันราคาข้าวให้ปรับสูงขึ้นเช่นกัน ขณะที่ฟิลิปปินส์ ซึ่งเป็นประเทศผู้นำเข้าข้าวรายใหญ่ กำลังเจรจานำเข้าข้าวจากเวียดนามและอินเดียเพิ่มเติม เป็นต้น

     ความแปรปรวนของสภาพอากาศที่ส่งผลกระทบต่อผลผลิตทางการเกษตร ส่งผลให้ราคาข้าวปรับตัวเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยยะในช่วงที่ผ่านมา และอาจส่งผลให้อัตราเงินเฟ้อในหลายประเทศ โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศตลาดเกิดใหม่เร่งตัวขึ้น ซึ่งอาจกระทบต่อเนื่องไปยังการกำหนดนโยบายการเงินของธนาคารกลางในแต่ละประเทศ โดยนักลงทุนควรจับตาความผันผวนของราคาข้าวและสินค้าเกษตร เพื่อประเมินแนวโน้มอัตราเงินเฟ้อ สำหรับประกอบการตัดสินใจในการลงทุน

ที่มา: Bloomberg, Fitch Ratings, CNBC